Hoe voorkom je een familieruzie in opvolging
Het lijkt zo mooi, je eigen bedrijf delen met familie. Wie kan er nou beter voor je bedrijf zorgen dan je eigen bloed? Toch kan er veel conflict ontstaan in zowel het bedrijf, als de familie, als het gaat om het bedrijf. Zeker bij generatiewisselingen kan er veel fout gaan. Volgens onderzoek van het Erasmus Center for Family Business overleeft 70% van de familiebedrijven de eerste bedrijfsopvolging niet. Hierdoor gaat er familiekapitaal, maar ook veel vertrouwen, verloren.
Hoe voorkom je een familieruzie bij opvolging in het familiebedrijf?
In de meeste gevallen gaat het om een vertrouwensbreuk in de familie. Familieleden gunnen elkaar het succes niet, hebben weerstand bij elkaars problemen of willen simpelweg de uitgezette koers niet volgen. Dit voorkom je door tijdig de opvolging voor te bereiden, je familiedynamiek te analyseren en het administratief en financieel goed op orde te hebben.
Start de bedrijfsopvolging vroeg en bereid je goed voor op de overname
Gemiddeld staat er zeven tot tien jaar voor de opvolging. Ondernemers denken vaak dat dit proces maar drie jaar duurt, waardoor zij soms belangrijke stappen missen. Een bedrijfsopvolging is nog nooit mislukt door te vroeg te beginnen. De overname van familiebedrijven kan wel falen als er te laat of slecht voorbereid wordt begonnen.
De eerste stap is om de familie bijeen te brengen om het thema opvolging te bespreken. Onderzoek hoe iedereen naar het familiebedrijf kijkt. Wat is de toekomstvisie? Wat zijn zorgen en dilemma’s die leven? En wat zijn de wensen en verlangens van alle betrokkenen?
Zorg voor een onbevooroordeelde blik van buiten het familiebedrijf
Omdat je met familie te maken hebt, kunnen de gemoederen soms hoog oplopen. Een opvolging in familiebedrijven wordt pas succesvol als emotionele blokkades zijn opgeheven. Het kan moeilijk zijn om zelf achter deze pijnpunten te komen. Als familie zit jezelf te dicht op het probleem dat je het zelf niet meer kunt zien. Een derde partij die niet betrokken is bij de familie kan hierin het verschil maken.
Het start met openheid in de familie. Dat kan best spannend zijn. Je weet nooit wat een ander zegt of welke emoties er leven. Als je als familie niet in staat bent om elkaar aan te spreken of je uit te spreken, ontstaat er een onderdrukte emotie. Deze emotie komt er vroeg of laat, soms zelfs na jaren, uit en dan vaak vele malen heftiger. Of het zorgt ervoor dat mensen ziek of overspannen worden. Je hoeft alleen maar naar een programma als het familiediner te kijken om te weten dat er vaak al veel langer iets speelt, zonder dat de familie met elkaar een goed gesprek aangaat.
Aan welke emotionele blokkades moet je denken?
- Kinderen kunnen zich achtergesteld voelen ten opzichte van elkaar
- Er is geen vertrouwen in de capaciteiten van de kinderen
- De nieuwe generatie is onzeker over het eigen kunnen
- De overdragende generatie kijkt niet uit naar stoppen met werken
- Vanuit het verleden zijn er nog onuitgesproken zaken die tijdens de opvolging weer gaan opspelen
- Er is sprake van onderlinge rivaliteit tussen de kinderen
- Botsing van karakters
- Er ontstaat een machtsstrijd door het ‘twee kapiteins op één schip- principe’
Zorg voor goede afhandeling maar loop niet om familiekwesties heen
De meeste ondernemers starten opvolging bij hun vertrouwde accountant of fiscalist. Partijen die uitstekend in staat zijn om de harde kant van opvolging goed te begeleiden, maar die vaak met een grote boog om de gevoeligheden heengaan. Dat is ook logisch. Deze partijen hebben een ander contract met hun klant en zijn niet voor opgeleid om emoties in goede banen te leiden. Soms liggen opvolgingsplannen al jaren op de plank, maar gebeurt er niets. Dit komt omdat vastzittende emoties de overdracht van leiderschap en eigendom tegenhouden.
Geen stappen nemen, wat feitelijk stilstand is, kost bakken met geld. Miljoenen, als je kijkt naar jaren dat er niets gebeurt. Beslissingen worden niet genomen, noodzakelijke investeringen niet gedaan, onderlinge frustratie neemt toe en het plezier neemt af.
Gevoeligheden staan bedrijfsopvolging in de weg
Als iedere betrokkene zich kan UITspreken, kun je de de situatie met elkaar BEspreken waardoor je ook zaken met elkaar kunt AFspreken. Door op een gestructureerde wijze samen te werken is er voldoende ruimte voor ieders verhaal, en zijn alle scenario’s mogelijk.
Als neutrale partij zonder belangen leiden wij het gesprek en stellen de belangrijke vragen over zaken waarover je misschien nooit eerder hebt nagedacht. We geven advies en richting aan het opvolgingsproces, waardoor jullie gestructureerd en gedisciplineerd stappen zetten in opvolging: van het uitspreken van ambities en belangen van de individuele familieleden tot assessments ter toetsing van de geschiktheid van de opvolger(s) en het maken van een familiestatuut.
Succesvolle familie-ondernemers weten dat bij succesvol ondernemen een succesvolle opvolging hoort.
Wil jij ook het beste voor jouw familie en bedrijf? Plan dan een gesprek met ons in.
