Je komt er pas achter als het te laat is…
‘Ik wil graag een afspraak. Als het kan deze week nog.’ Met dit verzoek belde een directeur van een groot internationaal familiebedrijf ons vorige week.
Aan de telefoon werd niet duidelijk waar het over ging, het lag allemaal erg gevoelig en hij wilde het persoonlijk vertellen. Deze ondernemer zat er behoorlijk mee in zijn maag.
Gevaarlijk spel
In ons gesprek doet deze ondernemer alles uit de doeken. Vanuit het niets heeft hij een mooi, groot internationaal bedrijf uit de grond gestampt met in totaal meer dan 350 medewerkers.
Duidelijk is dat deze man een sterke visie heeft, strategisch denkt en snel beslissingen kan nemen. Hij is 64 jaar en wil het bedrijf, ondanks dat hij het lastig vindt, overdragen.
Zijn grootste wens is overdragen aan de familie. Maar daar zit juist de crux. Dat proces zit muurvast.
Zo sterk als deze ondernemer zakelijk is, zo’n ander gedrag laat hij zien als het om de familie gaat. Hij voelt zich een speelbal van de omstandigheden. De kinderen willen allemaal wat anders. De huidige situatie is erg gevaarlijk voor de continuïteit van het bedrijf én de familierelatie.
Beroerde communicatie
Deze man heeft drie kinderen en alleen de twee oudste kinderen zijn werkzaam in het bedrijf en willen het overnemen.
Werkzaam is een groot woord, want de oudste zoon zit inmiddels al een half jaar thuis. Miscommunicatie heeft er toe geleid dat hij een halfjaar geleden kwaad naar huis is gegaan. Hij is nooit meer naar de zaak gekomen. De twee zonen zitten in elkaars vaarwater en strijden om de titel directeur.
Een oud rivaliteitspatroon, ontstaan in de kindertijd, speelt deze twee broers parten. Onuitgesproken verwachtingen, emoties en aannames zijn nooit benoemd. Kortom beroerde communicatie. Dit speelt al ruim 10 jaar. En er is in al die jaren niets mee gedaan.
‘Ik had hier eerder moeten zitten’
Financieel en fiscaal is alles uitgestippeld en 15 jaar geleden heeft hij de kinderen psychologisch laten testen. Daar hoorde hij dat zijn oudste zoon ‘knopendoorhakker’ en ‘beslisser’ was en dat stemde hem toentertijd positief.
Zijn opvolging leek gewaarborgd. Behalve dat deze ondernemer langzaamaan het inzicht kreeg dat deze zoon totaal niet geschikt was als directeur.
Maar hoe pak je dat dan aan? Hij heeft zijn zoon al die jaren een worst voor gehouden. Hij gaf aan ‘mijn zoon is geen makkelijk persoon. De oorzaak van zijn mislukkingen zoekt hij doorgaand buiten zichzelf en hij wijst liever met z’n vinger naar de ander in plaats van naar zichzelf te kijken. Hij is een tikkende tijdbom als het gaat om emoties.”
De andere zoon, die nu ook de directeurstitel heeft, wil graag alleen het bedrijf leiden. De kinderen willen niet meer samenwerken. De kinderen van zijn oudste zoon, zijn kleinkinderen, heeft hij al meer dan een half jaar niet meer gezien. Kortom zowel zakelijk als familiair heeft deze kwestie grote gevolgen.
Hoe verder?
Het idee van deze ondernemer is om de kinderen op een zondag nog één keer bij hem thuis uit te nodigen. En dat gaat hij hen haarfijn uitleggen dat ze gewoon moeten samenwerken en dat hij deze situatie niet meer tolereert. Hij wil het bedrijf niet splitsen en niet verkopen. Ze moeten nu maar eens luisteren!
Dit lijkt een duidelijke oplossing, maar lost helaas niets op. Als een monoloog uitleggen zoals hij het wil, is een manier die hij altijd heeft gebruikt en dat heeft de huidige situatie als resultaat opgeleverd.
Dat werkt dus niet.
“Als je doet wat je deed dan krijg je wat je kreeg“
Hoe pakken wij dit aan?
In dit gesprek met deze ondernemer vallen mij een aantal zaken op. Belangrijkste is dat er al sprake is van een conflictsituatie dat al in de Win-Lose fase zit. In deze fase helpt het niet als deze ondernemer op tafel legt zoals hij de situatie wil. Er speelt hier veel onder de familieleden en dat moet allemaal eerst op tafel.
Eerstvolgende stap
Een eerstvolgende stap voor deze familie is, indien alle familieleden daarvoor openstaan, is een familiegesprek bij ons op kantoor. Doel van dit gesprek is zaken te bespreken waartoe de familie alleen niet meer in staat is. Als neutrale partij stellen we de rake vragen en bieden we een veilige omgeving waar iedereen zich uit kan en mag uitspreken. We zetten ons eigen unieke methode is om een doorbraak in de huidige situatie te creëren.
Vanuit hier bepalen we een volgende stap met de familie, waarbij we het eindresultaat nog even buitenbeschouwing laten. Eerst moet de familie goed met elkaar kunnen communiceren en werken aan het onderlinge vertrouwen waardoor de relatie weer kan worden opgebouwd.
Als de familieleden er niet voor openstaan om met ons als een neutrale derde partij in gesprek te gaan. Dan is de situatie ook helder. Dan ga je de verschillende opties uitwerken waarbij de continuïteit van het bedrijf voorop staat.
En dit is waar menig familiale ondernemer tegen aan loopt als je te laat begint met opvolging en zaken op z’n beloop laat: Je komt er pas achter als het te laat is…..
Wil jij als familiale ondernemer ook voorkomen dat je te laat bent?
